Kulak Çınlaması ve Ses Terapileri

Ses ya da akustik terapi tinnitus rahatlatmak için dış sesleri kullanır. Hangi cihaz kullanılırsa kullanılsın akustik terapinin mantığı aynı kalır: hastanın çevresindeki ses düzeyi artırılarak hastanın tinnitus algılamasını azaltmak. Şekil 13-1‘de tinnitus sinyali belirgin ve geri plan sesi (veya gürültü) hafiftir. Tinnitus sinyalinin geri plan gürültüsüne oranı büyüktür.

Akustik terapinin hedeflerinden biri geri plan sesini artırarak tinnitus sinyalinin gürültüye oranını azaltmaktır (Şekil 13-2‘deki gibi). Tinnitus sinyali amplitüdünün değişiminde dikkat edin. Geri plan sesi tinnitusta daha az dikkat çekecek yapmıştır. Benzetme yaparsak, tinnitus karanlık bir odada yanan mum gibi düşünün, mum alevi parlak görünür. Ancak tepe ışığı açıldığında aynı mum alevi karanlık olduğundan daha az dikkat çeker.

Bu bölümde hastalara güvenilir ve hoş dış sesler veren ve tinnitus farkındalığını azaltan teknikler ve cihazlar tanıtılacaktır. Bu stratejinin çok sayıda avantajı ve yararı vardır.

• Akustik terapi noninvazivtir ve yan etkisi yoktur.
• Hastalar sıklıkla tinnituslarından hemen kurtulurlar.
• Hastalar tinnitusları üzerinde bir kontrol gücü elde etmek için dış sesleri kullanabilirler. Bu da hastanın hayal kırıklığını ve gerginliğini azaltır.
• Bazı hastalar, dış seslere maruziyet sonrası tinnitusla kalıcı baskılanma ya da geçici kaybolma gibi bir inhibisyon yaşarlar.
• Akustik terapi hastaların tinnitusla anlaşmasını kolaylaştırır. Şöyle ki, emniyetli sınırlar içinde dış seslerin şiddetinin artırılması hastaların tinnituslarına daha az dikkat saf etmeyi öğrenmelerine yardım eder. Tinnitus daha az dikkat çekici hale gelirse, hastalar ondan daha az yakınır.

• Dış seslere maruziyet artarsa (emniyetli sınırlar içinde) iç kulağa kan akımı artabilir (Quirk ve ark, 1992). Bu işitsel yapılan besler ve korur, iyileşme sürecine yardım eder.
• Dış seslere maruziyetin zamanla artması tinnitus üretimi ve algılanmasından sorumlu nöral yolları reorganize etmeye katkıda bulunabilir. Santral işitsel sistemde işlev patterninin değişmesi tinnitus algılanmasında azalmalar yol açabilir.

Akustik terapi etkili bir tinnitus tedavi programının önemli bir parçası olabilir. Bununla beraber her hastanın tinnitusunun şiddetini azaltma hedefini başarmak için akustik terapi diğer stratejilerle birlikte kullanılmalıdır:

• Tıbbi değerlendirmeler ve uygun girişimler
• Hasta eğitimi
• Rehberlik/psikoterapi
• Hayat tarzı değişiklikleri
• Gerekirse ilaç tedavisi

Her tinnitus hastasının sağlık, psikolojik ve sosyal hikayesi kendine özgü olduğundan tedavi girişimleri kişiselleştirilmelidir (Hawthorne ve ark, 1987; Versteegaar, 1997). En başarılı tinnitus tedavi programları, her hastanın spesifik gereksinimlerine hitap edecek şekilde düzenlenmiş çok yönlü stratejiler içerir (Folmer, 2002; Sullivan ve ark, 1994).

Tabii, yüklediğiniz metni buraya yazıyorum:

Akustik Terapi Stratejileri

Çevresel Seslerin Zenginleştirilmesi

Tinnitus genellikle sessiz ortamlarda daha belirgindir. Bu nedenle, kliniğimizin bekleme salonunda müzik çalarız. Birçok hasta, dışarıda yürürken, çalışırken, iş dışı uğraşlarında tinnituslarının daha az rahatsız edici olduğunu söyler. Tabii ki sonunda iç ortama girerler.

Şu tavsiyeyi her hastaya veririz: Çok sessiz tüm ortamlara güzel sesler ekleyiniz. Bazı hastalar bunu kendiliklerinden zaten keşfetmişlerdir ve evdeyken radyo ya da televizyonu rutin olarak açarlar. Ne yazık ki; evden uzakta iken bu her zaman mümkün olmaz, özellikle de işyerinde radyoyu veya televizyon ile ilgili bir diğer problem bu cihazlardan çıkan seslerin çeşitliliğidir, müzik, konuşma, reklamlar ve diğerleri. Gün boyunca bu ses çeşitliliği hastanın tinnitusundaki makul bir uzaklaştırma sağlar. Bununla beraber hastalar uyku kalitelerini artırmak için yatak odalarına ses eklemek isterlerse, daha devamlı ve daha az itici ses kaynaklarını öğütleriz, örneğin:

• Masa üstü ses makineleri: Farklı tip ses çıkaran, örneğin yağmur, rüzgar, şelale, okyanus dalgası, ve yaz gecesi sesleri çıkaran çeşitli markalarda makineler piyasada bulunur. Bazı makinelerde kulaklık veya yatak hoparlörü gibi yardımcı cihaz çıkışları da vardır.
• Kaset teyp ve CD’ler: Çok farklı doğa ve çevre sesi kayıtları (örn, okyanus dalgası, yağmur ormanı, yaz gecesi) bulunur. Mamafih, bazı hastalar kuş sesi,
• çekirge veya fırtına sesi gibi kayıtlardan hoşlanmaz. Böyle hastalar için devamlı su sesi ya da ses efekti eklenmemiş maskeleme sesi içeren kompakt diskleri öneririz.
• Masa üstü su kaynakları: Çeşitli tarz ve fiyatta cihazlar bulunabilir.
• Vantilatör: Bazı hastalar uyumalarına yardımcı olsun diye vantilatörü açarlar. Ancak bazı hastalar oda da bütün gece hava sirkülasyonunu hissetmeyi istemez.
• Hava temizleyiciler: Bazı hastalar bir hava temizleyicinin fan sesinin tinnitus maskeleyebildiğini keşfettiler.
• Uykusuzluk tinnitus hastaları arasında yaygın bir problemdir (Folmer ve Griest, 2000). Uyku düzenindeki iyileşmeler sıklıkla tinnitus şiddetindeki azalma ile ilişkilidir (Folmer, 2002). İlaçlara başvurmadan önce yatak odasına hoş bir ses eklemek ve düzenini iyileştirmenin iyi bir yoludur. Daha önce söylenen ses üreteçlerine ilaveten, aşağıdaki ses nalkedici cihazları öneriyoruz.
• Hoparlörlü yastık: İçine hoparlör yerleştirilmiş normal yatak odası yastıkları herhangi bir ses cihazına, teype veya CD çalara stereo kulaklık çıkışından bağlanır. Hastalar uykuclarına yeni gelen herhangi bir hoş veya rahatlatıcı sesi çalabilirler. Birçok insan için bu sesleri kulağa yakınlaştırmak onları bir dop ya da komodin üzerinden dinlemekten daha etkilidir.
• Yastık hoparlör: Özel bir yastık kullanmayı sevenler için, içine hoparlör yerleştirilmiş yastık veya yastık şeklinde hoparlör kullanılabilir. Bu küçük, yassı hoparlör bir ses cihazına, teype veya CD çalara bağlanır ve sesler hastanın kulağını iletilir.
• Başbandı hoparlör: Koşucu ve diğer atletler için orijinal dizayn edilmiş içine 2 küçük hoparlör yerleştirilmiş kumaş başbandı başka bir seçicidir. Başbandı ses cihazı, teyp ya da CD playere bağlanır ve yatakta takılabilir. Uyurken gözlerine maske takmayı sevenler için gözlerin üstüne de çekilebilir.
• Kulaklık ve kulak içi cihazlar: Bazı hastalar yatakta bunları takar ve bir ses makinasına (CD veya teyp, radyo, televizyon veya masaüstü ses üreteci) bağlarlar. Ancak bazı hastalar kulaklık bağlandığında veya kulak içi cihazlar rahatız olur veya uyumaya çalışırken pratik bulmazlar.
• Tinnitustan rahatlamanın etkili bir yolu sesin direk kulak kanalı içine verilmesidir. Bu amaçla mümkün olduğunda kulaklıklar yardımıyla hastaları rahatlatıcı sesler dinlemelerini teşvik ederiz. Bu cihazların iki çekincesi vardır: (1) Hastaların hareketleri bir kablo ile ses makinasına bağlı olduklarından kısıtlıdır. Mobilite artırılarak radyo, CD ya da MP3 çalarla artırılabilir. (2) Kulaklıklar ister başı dışı ve kulağa takılmış birçok insan için de içindeki iş yerinde pratik değildir. Alım gücü olan hastalar için kanal içi cihazlar en iyisidir.

Kulak İçi Cihazlar

SES ÜRETEÇLERİ

Kulak içi ses üreteçleri (bazen “masker” da denir) geniş bant Frenaks (100-8000 Hz arası) ses üretir ve tinnitus hastaları için çarpıcı hızlı faydalar sağlarlar:

• Ses üreteçleri, tinnitus gürültü oranını azaltarak tinnitusun daha az farkedilir kılarlar.
• Ses üreteçleri yüksek perdeli tinnitusun delici özelliğini kamufle eder ve onu tolerabl ve ihmal edilebilir yapar.
• Ses üreteçleri hastalara tinnituslarını biraz kontrol olanağı sağlar. Hastaların yaşadıkları hüsran bir kısım tinnituslarından kaçamayacakları gerçeğinden kaynaklanır ve henüz akustik terapi almadılarsa tinnitus şiddetini azaltamazlar.
• Ses üreteçleri hastalar için bu tip akustik terapiyi her yerde ve her zaman alabilecekleri en taşınabilir ve fark edilmez yoldur.
• Sesleri direk kulak kanalına ilettiklerinden dolayı daha düşük şiddette seslerle etkili akustik terapi sağlarlar.
• Bazı hastalar, ses üreteci takarlarken konsantrasyon kabiliyetinde iyileşme bildirilir (özellikle okurken).
• Bazı hastalar ses üreteçleri kullandıktan sonra rezidüel bir inhibisyon yaşarlar (dış seslere maruz kaldıktan sonra tinnitusun süpresyonu veya geçici kaybolması). Rezidüel inhibisyon genellikle kısa (30-60 saniye) da sürse bazı hastalar için yıllardır ilk kez tinnituslarının kaybolması ve sessizliği yaşamalarını sağlar. Az sayıda şanslı hastada rezidüel inhibisyon saatler, günler veya haftalar sürebilir.

Kulak içi ses üreteçleri tinnitus şiddetinde uzun süreli iyileşmelere katkıda bulunabilir:

• Ses üreteçleri hastaların tinnitusla anlaşmalarını kolaylaştırabilir. Yanı bu cihazlar, hastaların tinnituslarına daha az önem vermeyi öğrenmelerine yardım edebilir.
• Bu cihazlarla sağlanan sürekli ses maruziyeti iç kulağa kan akımını artırabilir (Quirk ve ark, 1992). Bu işitsel yapıların beslenmesini ve işlevini sürdürmesine yardım ederken iyileşme sürecine yardım eder.
• Zamanla, bu kulak içi cihazlarla sağlanan sürekli ses maruziyeti kulağı normal, tinnitus üretimi ve algılanmasından sorumlu nöral aktivitede azalmaya katkıda bulunur.

Bazen kulak içi cihazlarla üretilen seslerle hastanın tinnitusunu maskelemek gerekmeyebilir hatta mümkün bile olmaz. Tam tinnitus maskelemesi bazen akustik terapinin sonucunda olan bir fenomendir. Bununla beraber tam maskeleme, hasta bu tip bir tinnitus tedavisi istemediği sürece gerekli bir hedef değildir. Tinnituslarının göreceli düşük ses seviyesinde (örn, 0-2 dB SL) hisseden hastalar için kulaklarına gelen herhangi bir ses tinnitüslarını tam olarak maskeler. Hastaların tinnitustan maksimum rahatlamaları için kulak içi cihazlarla gelen ses düzeyini

ayarlamalarına müsaade ediyoruz. Hastalara ses üretecini sesin rahat ve belirgin olmadığı bir düzeye ayarlamalarını söyleriz. Hastalara gün boyunca ses üreteçlerini takip etmelerini de söyleriz. Aksi takdirde tinnitusuna yönelik aşırı dikkat cihaza yönelik dikkate dönüşebilir. Hastaların ses üretecini birkez ayarlaması sonra onuyla ilgilenmeyi bırakıp mümkün olduğunca unutması gerekir. Ses üreteçleri hastaların tinnituslarından kurtarır ve ona daha az önem vermelerini sağlar. Hastalarımızı uyanıkken mümkün olduğunca çok cihazlarını takmaları konusunda cesaretlendiririz. Bazı hastalar kanal içi ses üreteçleri için aşağıdaki soruları sorabilirler.

1. Tinnitusum daha da şiddetlenirse ne olur? Ses üretecinin volümünü açmak yeterlimidir?
   • Evet. Ses üretecinin çoğu sonuna kadar açılsa bile işitsel sistemde zarar vermezler. Hastaların çoğu bu seviyede sese ile rahatlamayı istemez veya gerek duymaz. Ancak isterlerse volümü de açabilirler. Tekrar belirtiyoruz: hastalar bir günde minimum sayıda volüm ayarı yapmalıdır.
2. Tinnitusum bir süreliğine kaybolur veya ses üreteci takma ihtiyacı duymayacağım kadar hafiflerse ne olur? Onları takmaya devam etmelimiyim? Her gün takmazsam alıştırma süreci uzar mı?
   • Hasta 1 ya da daha fazla gün ses üreteci takmayı istemez veya gereksinim duymazsa bu onun hakkıdır. Hastaların hayatlarını geri kalan boyunca ses üreteci kullanmaları gerekli değildir. Hedeflerimizden biri hastaların sonunda hiçbir cihaz kullanmadan çoğu zaman tinnituslarını ihmal edebilmeleridir. Bildiğimiz kadarıyla ses üretecinin 1 ya da daha fazla gün kullanılmaması alıştırma sürecine zarar vermez.
3. Tinnitusuma alışmam ne kadar zaman alır?
   • Hasta bu soruyu sorduğu sürece tinnitusuna hala üzülüyor demektir. Bazı hastalar tinnitusla çok hızlı alışırlar. Bu tip hastaları kliniğimizde görmekteyiz. Çünkü tinnitusları onları üzmez, onlara da tedavi gayretinde olmazlar. Bazı rahatsız edici tinnituslu hastalar alışmanın, klinisyen tarafından onlara verilen cihaz, ilaç veya cerrahi gibi bir şey olduğunu sanar. Gerçekte alışma, hastanın işel olarak öğrendiği bir davranış setidir. Biz bu süreci kolaylaştıran bilgi, cihaz ve stratejileri temin ederiz. Ancak hastalar kendi gelişimlerinin sorumluluğunu almalıdır.

Kulak içi ses üreteçleri bazı klinisyenler arasında yanı bir şöhrete sahip değildir. Çünkü bu cihazlarda düşük başarı oranı ve yüksek geri dönüş de bildirilmiştir. Düşük başarı oranı sebepleri içinde

• Entegre, çok yönlü tinnitus tedavi programının yokluğu. Bazı klinisyenler hastaların için minimum zamanı ayırır, ses üretecini kulağa yerleştirir ve bir iyileşme olup olmadığını sorarlar. Bu yaklaşım muhtemelen düşük bir başarı üretecektir.
• Hastalara ses üreteci takmaları için sebepler söylenemiyor (Bu bölümün önceki kısımlarında tanımlanmıştır).
• Tam maskeleme yapılması tek hedef olarak alınması. Bu başarılması ses üreteçleri başarısız sayılır.
• Hastaların tinnitusları yerine başka bir sesi koymayı anlamadıkları kabul edilerek yardımcı olunur.
• Cihazın ürettiği sesler hastalara negatif ifadelerle örneğin “maskeleyici gürültü” ve “statik” olarak tariflenir.
• Kulak içi ses üreteçlerinin kabullenilirliğini ve yararlarının algılanmasını artırmak için aşağıdakileri tavsiye ederiz:
• Onları çok yüzlü tinnitus programının bir yüzü kabul edin. Kulak içi cihazlar sadece bir tip akustik terapidir. Akustik terapi yoğun tinnitus tedavi programının yalnızca bir bölümüdür.
• Mümkünse, hastalar cihaz siparişi etmeden kulak içi cihaz hastalara gösterilmelidir. Hastaların cihazı takarak klinikte dolaşmasına izin verin.
• Cihaz ve ürettiği sesler pozitif ifadelerle tanıtılır. Örneğin hasta başta bu cihaz sesinin tinnitusuna iyi geldiğini söylerse ses üretecin neden bir ses çıkardığı anlatılır. Cihazın ürettiği ses ile hastanın tanımlandığı dış sesler karıştırılır. Gürültü ya da statik gibi ifadeler kullanılmayın, çünkü çoğu insanda bunlar negatif çağrışımlar doğurur.
• 30 günlük kulak içi cihaz denemesinin mantığı tamamen anlatılır, kısa ve uzun dönemde ses üreteci takma sebepleri açıklanır. Tinnitustan tam maskelenmesinin daima gerekmediği ve bir başarı ölçütü olmadığı hatırlatılır.
• Kulak içi sesi üreteçleri denemeyi öneme kriterleri:
• İşitme cihazı ihtiyacı olmayan normal ya da normale yakın işitmesi olan hastalarda
• Kulak burun boğaz uzmanının yaptığı muayene sonucu gerek görülenlerde
• Cihazların denemesi sırasında hasta tinnitusunda bir miktar rahatlama olduğunu söylediğinde
• Hastaların cihazları tinnitusla alışma kabiliyetlerine katkısı olacak diye kullanmak istediklerinde
• Hastalar tinnitus çıkışı ve algılanmasından sorumlu nöral aktivitenin değişme ihtimali olabileceğini düşündüklerinde
• Sese aşırı duyarlı ve işitsel sistemlerini duyarsızlaştırmak için cihaz kullanmayı isteyen hastalarda

İŞİTME CİHAZLAR

İşitme cihazları ciddi işitme kaybı olan tinnitus hastaları için faydalı başka bir akustik terapi formudur. Bazı hastalar işitme kaybı nedeniyle oluşan iletişim güçlüklerinden tinnitusunu sorumlu tutar. Şu anlaşılıyor ki, çünkü işitme kaybı zamanla yavaşça ilerler ve insanlar ne kaçırdıklarını hemen anlamazlar. Tinnitus bazen adından ileri bir kritik bir belirti algılandırır. Birçok hasta yavaş ilerleyen işitme kaybından çok tinnitusa önem verir.

Hastaların işitme kaybı ile tinnitusun arasındaki ilgiyi ve farklılıkları anlaması önemlidir. Aşağıdaki noktaları hastalarımıza vurgularız:

• Tinnitus, işitme kaybına neden olmaz. Fakat işitme kaybı tinnitusun daha çok duyuluyor yapar.
• Tinnitus tamamen dursa bile, ciddi işitme kaybı olan hastaların iletişim güçlükleri devam eder.
• İşitme cihazları tinnitus’u yükseltmezler. Aslında, işitme cihazları dış sesleri yükselterek genellikle tinnitus şiddetini azaltır.
• İşitme cihazı ciddi işitme kaybı olan hastaların konuşmayı algılamasını iyileştirir. Böylece hastaların yaşadığı hayal kırıklığı, izolasyon ve depresyon duygusunu rahatlatır.
• İşitme tinnitus öncesi eşiklere döndürülebilirse birçok tinnitus olgusu düzelir. Bu noktada işitmeyi tamir etmenin en pratik yolu işitme cihazı kullanmaktır.
• İşitme cihazları, ciddi işitme kayıplı hastaların beyni içinde yararlıdır. Hastalar, işitsel sistemlerinin mümkün olduğu kadar çok kısmını uyarmazlarsa, nöral yollar muhtemelen dejener olur.
• İşitsel sistemi stimüle eden işitme cihazları tinnitus’tan ve algılamasından sorumlu nöral aktivitede kalıcı azalmaya yol açar.

Bazı hastalar işitme kayıplarının boyutunun inkar içindedir. Bu nedenle eşlerin, önemsedigi kişilerin, akrabaların veya arkadaşların klinikteki randevuya hastalarla birlikte gelmesi, görüşmeye katılımı gereklidir. Bu arkadaşlar önemli bilgi sağlarlar ve hastaları iletişim güçlüklerinin boyutunu ve ilgili problemleri inkar etmeyi bırakıp işitme yardımcısı kullanmaya ikna edebilir. Bazı hastalar işitme cihazı denemesi istemeden önce büyük bir cesaretlendirmeye gereksinim duyarlar.

İşitme cihazları ile bir deneme peryodu önermen kriterleri:

• Uygun işitme kaybı odyometrik testlerle belirlenir.
• Otolarengolojik muayene ve temizlık KBB uzmanı tarafından yapılır.
• Hasta iletişim zorluklarını anlatır.
• Klinikte programlanabilir kulak arkası cihazın denemesi esnasında, hastaların işitme hassasiyetlerini arttırdığını veya tinnitus algılamasını azalttığını veya her iki sürece de sebep olduğunu söylerler.
• Hasta cihazı satın almaya ve düzenli kullanmaya istekli olmalıdır.

Tinnitus hastalarına işitme cihazı uygulanması işitme kaybı olan hastalara uygulanma gibi değildir. Aşağıdaki faktörlere başvurulmalıdır:

• Devre (klasik, programlanabilir, dijital)
• Tipi ve boyutu (kulak arkası, kulak içi, kanal içi vb.)
• Maliyet
• Bakım
• Takip randevuları

Programlanabilir cihazlar, odyologlara optimal ses ayarı ve tinnitus tedavisi için sesi yükseltme olanağı verir. Bu sebeple güçlü yetenlere programlanabilir dijital işitme cihazlarını tavsiye ediyoruz.

Tinnitus hastalarının cihazdan maksimum yararlanmaları için aşağıdaki stratejiler uygulanmalıdır:

• Tüm hastalar işitme kaybı ile tinnitus arasındaki ilişki hakkında eğitilmelidir. Bu ilişkiyi ve tinnitusun ortaya çıkış mekanizmalarını anlamak hastaların semptomu görmesine yardım eder. Hastalar işitme kaybından doğan iletişim güçlüklerinden tinnitus’u daha az suçlamaya başlarlar.
• Her hastanın işitme kaybı ve iletişim ile sosyal yaşam üzerindeki etkileri belirlenmeli ve detaylı tartışılmalıdır.
• Tüm ciddi işitme kaybı olan hastalara etkili iletişim stratejileri konusunda bilgi verilmelidir.

Hastalar işitme cihazlarından ses lokalizasyonunda ve saptanmasında iyileşme, konuşmayı anlamada iyileşme ve tinnitus’ta azalma gibi birçok yararlar sağlar. Birçok hasta işitme cihazı kullanarak, hayal kırıklığı, sosyal izolasyon ve depresyon duygularında azalma bildirmişlerdir. Bu alanlardaki iyileşme tinnitus şiddetinde de azalmaya katkıda bulunur.

KOMBİNE CİHAZLAR Bu cihazlar, işitme cihazı ile ses üreticini tek bir takılabilir cihazda birleştirmiştir. Kombine cihazlarla bir deneme periyodu önermedeki kriterimiz bir ileri ve aynı işitme cihazı önermedeki kriterlerimiz gibidir. O da hastalar işitme cihazı kullanmış ve ses yükseltmesinden biraz yarar görmüşlerse ve ses üretici ile tinnitus’larında ayrıca rahatlama olacağına inanıyorlarsa kombine cihazlarla bir deneme periyodu düşünülür.

TEK İŞİTEN KULAKLI HASTALAR İleri ve çok ileri işitme kaybı ve aynı kulakta tinnitus olan hastalarda akustik terapi uygulama konusu klinisyen için risk taşır. Hastanın tinnitus algılamasını azaltmak için duymayan kulağa dış ses vermek zordur. Önerimiz: herşeyi deneyin. Bulabildiğiniz en güçlü işitme cihazını deneyin. Hastanın konuşmayı anlayabileceği her cihazı ve cihaz üreticiye ya da tek kulaklığa bağlı bir ses makinesi deneyin. Ses üretici ya da tek kulaklığa bağlı bir ses makinesi deneyin. Bazı hastaların santral işitsel sistemdeki çapraz yollar sayesinde karşı kulaktan müdahale ile tinnitusları rahatlar. Hastanın iyi kulağı ses yükseltmesinden yararlanırsa, işitme cihazı veya kombine cihaz bu kulağa takılır. Hastalarda ses lokalizasyonun iyileşmesi için ve istiyorlarsa bir CROS (seslerin karşı kulaktan yönlendirilmesi), BiCROS veya MultiCROS cihazı denenebilir. Diğer bir seçenek hastanın duymayan tarafına kemiğe implante bir işitme cihazı takmaktır.

İşitme Yetisini Artıran Diğer Cihazlar

Hastaların dış sesleri alma kabiliyetini artıran her türlü cihaz veya işlem (kohlear implant, beyin sapı implantı, orta kulak ses yükselticiler ve protezler) tinnitusların daha az dikkat çekici yapmak için bir şanstır. Gelecekte işitme cihazı teknolojisi, işitsel protezler ve cerrahi tekniklerdeki yenilikler, ciddi işitme kayıplı hastaların iletişim kabiliyetlerini geliştirmeye devam edecektir. Bu yeniliklerin çoğu, işitsel disfonksiyonun sonucu olan tinnitusun şiddetini azaltacaktır.

KOHLER İMPLANTLAR

İki taraflı ileri ve çok ileri işitme kayıplı hastalar tinnitus’tan kurtulmak için dış sesleri kullanmak olan akustik terapi konusundaki genel tavsiyelerimizi genellikle yerine getiremezler. Birçok çalışmada kohlear implantların önceden tinnitus olan hastalarda takıldıktan sonra tinnitus’ta, azalma ve supresyona neden oldukları bildirilmiştir (Brackmann, 1981; Dauman, 2000; Ito, 1997; McKerrow ve ark, 1991; So ve ark, 1992; Tyler ve Kelsay, 1990). Bu nedenle kohlear implantlar bilateral ileri işitme kayıplı ve tinnituslu hastalar için hayatı bir seçenektir.

Hasta Beklentileri

Birçok olguda işitsel sistemin kalıcı hasarı ile ilgili kronik tinnitus’u durduramayız. Hastalar kliniğimizdeki randevuya gelmeden önce yazılı olarak tinnituslarını iyi edemeyeceğimiz yönünde bilgilendirilir. Bu bilgi hastaların ilk randevusunda da hatırlatılır. Tinnitus şiddetini azaltmada ve semptoma alışkanlık kazandırma sürecinde hasta beklentilerini makul bir seviyeye getirmek önemli bir adımdır. Ancak, Tyler ve ark. (2001)’nın önerdiği gibi hastalara umut aşılmak da önemlidir. Şu anda pek çok kronik tinnitus hastası için büyük şansı olmadığı halde hastalar bu semptomdan rahatlatacak birçok yol vardır. Örneğin, hastalar tinnitus şiddetini ve rahatsız ediciliğini azaltan çeşitli akustik terapi formlarını öğrenebilirler. Ses terapisi bizim tercih ettiğimiz primer bir tinnitus tedavi metodudur.

Takip

Hastalarımızın iş saatlerinde sorular ve görüşler için bizimle temas kurmalarını teşvik ederiz. Kulak içi cihaz siparişi veren hastaların uygulama ve ayarlar için takip randevularına gelmeleri gerekir. İlk seferinde onlardan haber alamazsak, klinğimizdeki ilk randevudan 1 ay sonra hastaları çağırırız. İlk randevudan 6 ay ve 1 yıl sonra başka anketler postalarız. Ek anketler bazen yıllar sonra hastalara yollanır.

Bir ya da harhangi form akustik tedaviyi kullanırsa kullansın, ilk randevudan sonraki düzenli aralıklarla yapılan temaslar önemli hedefler başarır:

• Hastalara onların yardım almada olduğumuzu haber vermek,
• Hastaların soru ve görüşlerine hitap etmek,
• Hastaların önerilerimize uyup uymadıklarını kontrol etmek,
• Gerektiğinde önerileri modifiye etmek veya farklı stratejiler önermek
• Tinnitus tedavi programımızın etkinliğini değerlendirmek
• Hastalara ilk görüşmenin sonunda yapılan önerilerin başlangıç noktaları olduğu hatırlatılır. Bir hasta başlangıçtaki önerilerimize uysa, ancak tinnitusun şiddeti 6 aylık bir peryotta hafiflemezse, kendisine ya farklı stratejiler öneririz ya da yeniden değerlendirme ve ek rehberlik için kliniğe yeniden gelmesini isteriz. Takip randevularında farklı cihazlar ve tinnitus tedavi stratejileri anlatılır veya gösterilir. Özel öneriler yeniden güçlendirilir veya modifiye edilir.
• Sonuç
• Tüm tinnitus hastalarımız bir çeşit akustik terapi kullanır. Ses zenginleştirme multimodal tinnitus tedavi programımızın yalnızca bir parçası olduğundan akustik terapinin tek başına etkinliğini saptamak imkansızdır. Ancak hastalara kronik tinnitus algılamalarını azaltmak için dış sesleri kullanmayı öğretmek, genellikle durumlarının ağırlığını azaltmaya yardım eder.